2016'nın En İyi 12 Yerli Albümü

Geçen sene memlekette yılın albümlerini yazarken dert olmuştu: Bu ülkede Irak Savaşı'nın bile albümü yapıldı, ama şu içinden geçtiğimiz kaotik zamanların müziği yok. "İsteğim" bu yıl karşılandı diyebilirim. Evet, bu 14 yılın patırtı gürültüsünü, ya da şu zamanın hikayesini direkt olarak anlatmıyor belki bu listedeki albümler. Ama neredeyse hepsinde çok derin bir karanlık, hüzün, öfke ya da efkar var. 2016 yılında Türkiye'de yaşıyor olmanın müziği var bu kayıtlarda. Kimisinde kabullenmişlik, kimisinde illa bir umut var. Ama var, şimdi ve burada olmanın müziği bunlar.

Bu sene yılın albümünü seçmedim, sıralama yapmadım, listeyi alfabetik olarak dizdim. 10 gibi bir sayıya indirmekle zaten uğraşmıyorum. Üzerine bu listeye alabileceğim başka kayıtları da ismen anmak isterim: İpek Görgün, Alpha Minus, Hakan Kurşun, Selim Saraçoğlu, Redd, Allen Hulsey (Türk olmadığının farkındayım, ancak burada yazılmış, üretilmiş ve yayınlanmış bir kayıt olarak ait olduğunu düşündüm), Deer From Space, Yok Öyle Kararlı Şeyler, Adamlar ve Cosmic Wings albümlerini de anmak isterim. Her şeye rağmen kendi sesini, sözünü arayan tüm güzel müzisyenlere selam, sevgi.

Cihan Mürtezaoğlu – Bitsin Bu Delilik
DokuzSekiz Müzik

Şarkı yazarlığı, gitaristliği ve vokaliyle çok özel bir yetenek Cihan Mürtezaoğlu. Bir süredir beklenen ilk albümü “Bitsin Bu Delilik”te özellikle şarkı yazarlığının parladığını söylemek gerekiyor. Başka kimselere benzemeyen, eşsiz, gerçek anlamda özgün nameler, müzikal cümleler var onun müziğinde. Ağır bir efkar var, yoğun bir karasevda var Cihan’ın hemen her şarkısında; ama bu kahreden bir acı haline dönüşmüyor, lezzetli bir sızı bırakıyor.

Dinleyin: Bu Bir Yağmur mu

Gaye Su Akyol – Hologram İmparatorluğu
Glitterbeat/Leyla Paşa

Gaye Su Akyol’un müziği kişisel olarak devamlı dinleyeceğim bir müzik değil. Ama yaptığı işi çok iyi yapmaya devam ediyor. Kimi şarkıda org bir köşeden geliyor, kimi zaman surf gitarları sizi ters ayakta yakalıyor, sözler deseniz zaten hepten kafası güzel; ama tüm bunları dengede tutan, Gaye Su’nun makamlı vokalleri. Dizginler sürekli elinde, hep kontrolde, hep sabırlı. Kolayca dağılabilecek, kaotikleşebilecek bir toplamı hep bir arada ustalıkla tutmayı başarıyor.

Dinleyin: Kendimden Kaçmaktan 

Glasxs – Planet Reverse Glasxs, etkilenimlerini ortaya dökmekten çekinmeyen, ama yine de ortaya kendinden bir şey koymayı beceren gruplardan. Soğuk elektronikasıyla Radiohead’i, Melis’in loş vokalleriyle Portishead’i anımsattığı bir sır değil. Ancak tüm albüm boyunca bunun ne yaptığının farkında bir duo’nun ilk albümü olduğunu gösteren onca detay var: “She Won2t Give a Fu**”ın 8-bit sıcaklığı ve tekinsiz vokallerinin yarattığı kontrast veya “Hearing Damage”ın sert, insanı nefessiz bırakan atmosferi gibi…

Dinleyin: She Won2t Give a Fu** 

Hedonutopia – Ucube Dizayn
DokuzSekiz Müzik

Yılın son günlerine yetişen, küçük bir hazine “Hedonutopia.” Belki elektronik altyapılardan güç alan bir post-rock diyebiliriz, ancak müziğin gücünün o gürültülerin altına ustalıkla saklanmış nameli vokaller oluşunu ne yapacağız? Duygulu synth’ler, makamlı vokal melodileri derken ara ara Barış Manço’nun “2023”te bıraktığı yerden devam ettiği bile oluyor Hedonutopia’nın. Biraz doğuda, biraz batıda, biraz sentetik, biraz organik, biraz renkli, biraz karanlık bir dünya var “Ucube Dizayn”da. Bu sene yılın albümü seçmedim, ama buna en çok yaklaşan bir iki kayıttan biri bu.  

Dinleyin: Lasido 

In Hoodies – A Lunar Manoeuvre
A.K. Müzik

In Hoodies’in müziği, hep akıcı haldeki gitar ve baslarıyla, belki de Murat Kılıkçıer’in hafiften Bernard Sumner kokan vokalleriyle bana 1990’lar başındaki, “Republic” dönemi New Order’ı anımsatıyor. Albüm boyunca britpop’un altın yıllarının kulağını da çınlatmanız mümkün. Ama buradan In Hoodies’in yüzü geçmişe dönük bir nostaljiyle ilgilendiğini düşünmeyin. İyi yazılmış, enerjik, hayat dolu bir kayıt bu.

Dinleyin: Be All You Feel

Jakuzi – Fantezi Müzik 

Domuz Records

Jakuzi, şimdiden kült statüsüne erişmiş olan “Koca Bir Saçmalık” şarkısıyla bu yıl yeraltını en çok sallayan kayda imza attı belki de. Ama sadece o değil, baştan sonra güçlü bir albüm var ortada. Kaset olarak yayınlanan, Spotify’da ve Apple Music’te bir görünüp bir kaybolan ve YouTube’dan tamamına ulaşılabilen “Fantezi Müzik,” Ariel Pink’in lo-fi pop’uyla John Maus’un pürüzlü synth’li new wave’i arasında salınıyor.

Dinleyin: Koca Bir Saçmalık 

Kalben – Kalben
Zoom & DMC

Türk popüler müziğinde son yılların en güzel hikayesi Kalben. Bir pazarlama başarısı değil, tasarlanmış bir proje değil. Sadece şarkıların, müzisyenliğin, harikulade bir sesin ve samimi sözlerin hikayesi bu; ve o şarkılara sahip çıkan, sevdikleriyle çıkan binlerce insanın. Ne zamandır böyle “organik” bir müzisyenin böylesi popülerleştiğini görmemiştik, o açıdan da iyi geldi. “Aramızda” ise bence yılın en güzel nakaratına sahipti: “Bir şey var aramızda / Hem siyah, hem beyaz / Bir şey var aramızda / Tüm dünya yanımızda.”

Dinleyin: Aramızda

Melis Danişmend – Ve Ev
We Play

Melis Danişmend’in müziği genelde hüzünlüdür. Salya sümük bir acı değil, tatlı, kendiyle dalga geçen bir melankolidir dinlediğiniz. “Ve Ev” ise Melis’in en pozitif şarkılarıyla açılıyor belki de. Artık mutlu olmaya, renkleri görmeye çabalayan, hayatın içindeki küçük (veya büyük) mucizelerin farkına varmaya karar vermiş bir insanın sözleri bunlar. İçinden geçtiğimiz bu zamanlarda çok kolay değil, ancak çok kıymetli bir çaba bu.

Dinleyin: Mucize

roadside.picnic – Le Cafard
Le Horla

Armonycoma ve Ağaçkakan, yani roadside.picnic, “Le Cafard”ı İstanbul ve Eskişehir’de üretmiş. Birinin kaosu, diğerinin dinginliği ve ikisinin yarattığı çelişki albümde pay sahibi olmuş. “Le Cafard”ı dinlediğinizde albümün Eskişehir tarafını bulmakta zorlanabilirsiniz, zira muhteşem bir kaotik hip hop albümüyle karşı karşıyasınız. Karanlık, tekinsiz ve tam da bu yüzden bugüne ait. “Gel gidelim uzak bi yere dedim ama bu kelimenin anlamı yok;” çok doğrudan, evet, 2016 yılında Türkiye’de yaşamayı daha net ifade eden bir başka dize bulamayabilirsiniz.

Dinleyin: Afazi Gürültüsü 

TSU! – Dadebe
Record Store Journal

Memleket indie sahnesinin en kilit figürlerinden J. Hakan Dedeoğlu’nun solo projesi TSU!’nun yeni kaydı Record Store Day’de plak olarak yayınlandı bu sene. TSU!’nun geniş boşluklarda yankılanan gitarları ve tekrarladıkça derinleşen melodileri yerli yerinde. Her dinleyişte sizi kendi mekanına çeken bir kayıt “Dadebe.”

Dinleyin: Bambu 

Tunç Çakır – Voltage Controlled Music

Daha önce Nada, Gökhan Türkmen, Gevende, Önder Focan gibi pek çok farklı isimle sahne müzisyeni veya prodüktör olarak çalışan Tunç Çakır’ın ilk kaydı son derece kişisel bir synth albümü. Albüm büyük ölçüde karanlık ve ağır ilerleyişiyle ambient’a göz kırpsa da, “Blue Room” gibi anlarındaki dokunaklı melodilerle dream pop’a bile göz kırpıyor. Mutlaka, mutlaka takibe almanız gereken isimlerden biri Çakır. 

Dinleyin: Blue Room (feat. ludoWic)

Ülkü Aybala Sunat – Artiz Kahvesi
Kabak & Lin Records

İtiraf edeyim, Caz Festivali kapsamındaki Gece Gezmesi’ne kadar sadece ismen bildiğim ama dinlemediğim bir müzisyendi Ülkü Aybala Sunat. Eğer Yasemin Mori’nin başlama saatini yanlış okumasaydım belki de öyle kalacaktı. Ama sahnede grubuyla yarattığı enerji  o kadar güzeldi ki, bir şekilde yılın en güzel keşiflerinden biri oldu benim adıma. “Dünya hep mi böyle sallanmakta yoksa ben mi boşluktayım” bu yıl duyduğum en güzel dizelerdendi. “Artiz Kahvesi”nde şarkıcı-şarkı yazarı geleneğiyle caz arasında salınan pek çok güzel melodi var, üstelik Ülkü Aybala Sunat da melekler gibi güzel şarkı söylüyor. 

Dinleyin: Başka Türlü

2016'nın En İyi Şarkıları

2016'nın En İyi Albümleri listesi için tıklayın.

"En İyi Albümler" listesi klasiktir, ama en iyi şarkılar listesini de dördüncü defa yapıyorum. Her sene de albüm listesinden aldığım zevkten çok daha fazlasını alıyorum bundan. Birkaç sebebi var: Birincisi, albüm formatının git gide önemini yitirmesi (ya da öyle gibi görünmesi). Evet, hala Blackstar, Lemonade veya Skeleton Tree gibi albümler dinliyoruz, ama önemsiz bir uzunçalardan harika bir şarkı çıkması çok daha sık oluyor. Pop, rap ve dans müzikte şarkı çok daha iyi işliyor; rock müzik ise kanımca bir tür krizde. İkincisi biraz daha kişisel: Narsist görünecek ama bu playlist'leri yapmak insanı bir tür sanatçı gibi hissettiriyor. Evet, abartılı, ama bir yandan Kanye West'in "Famous"ta Rihanna'nın ardından Nina Simone'u duymak istemesi ve bunu müziğine katmasından o kadar da uzak değil bir anlamda. Yedi saatlik bir mix yapmak ve insanların bunu sizin seçtiğiniz/dizdiğiniz şekilde dinleyeceğini ummak da heyecan verici bir şey.

Dediğim gibi, dört yıldır bunu yapıyorum ve açıkçası en sevdiğim, en içime sinen playlist'im bu oldu. Bir hafta önce Twitter'da paylaştığım için çoğu kişi dinledi, ama burada da bulunsun diye koyduğum için, şu anda uzatmanın çok da manası yok. Umarım dinlerken keyif alır, birkaç tane yeni keşif yaparsınız. Mutlaka birkaç şeye de kızarsınız, işin doğası bu.

2016'nın En İyi Albümleri

2016'nın En İyi Şarkıları Listesi için tıklayın.

İki sene önce “Boyhood” ile ilgili eleştirilerden bir tanesi çocuğun kız veya siyah olması halinde hikayenin daha ilgi çekici olacağını söylüyordu. O zaman kızmış, bunların beyaz suçluluk duygusu veya “gereksiz duyar” sonucu yazıldığını düşünmüştüm. Şu anda (“Boyhood”a olan sevgimi değiştirmemekle birlikte) bunu anlayabiliyorum. Yıllar geçtikçe kadınların ve siyahların yaptığı müzikleri daha fazla dinlemeye başlıyorum. Son beş yılın üçünde benim için yılın albümü kadın sanatçılardan gelmiş, birinde ise bir siyahtan. Evet, bu sene kendime de itiraf ettiğim için buraya da yazacağım: “Beyaz erkeklerin müziklerinden sıkıldım.” Hepsinden değil ama bir kısmından. Kastettiğim, indie rock gruplarının büyük çoğunluğu bana bir şey söylemiyor artık. Rock müzik deseniz, artık bunun ne anlama geldiğinden bile emin değilim. Artık büyük rock grupları bir çeşit “jenerik” rock sound’una sıkışmış durumdalar: U2, Foo Fighters veya Green Day dinlediğinizde (hepsini severim) artık plastik bir sound geliyor kulağınıza. Bildiğimiz anlamda rock yapan küçük gruplar hala var ve iyiler, mesela Japandroids, Beach Slang veya Nothing gibi. Ama onlar da mainstream değiller. Öte yandan Angel Olsen, Lucy Dacus veya Margaret Glaspy’nin yaptığı şey rock’ın ne olduğuna Green Day’den çok daha yakın geliyor: Samimi, doğrudan, dürüst, içinden geldiği gibi. Umarım yeni yılda fikrimi değiştiren bir rock grubuyla tanışırım. Ama açıkçası görünen işaretler bana çok umut vermiyor. 

Yılın albümü, Nisan ayından bu yana “Lemonade” benim için. Beyonce’nin hayranı değildim asla, her albümünü çıkınca dinledim, bazılarını listelerime aldım, bazılarını almadım. Ama bugüne kadar yaptığı işlerden hiçbiri “Lemonade” kadar çarpıcı olmadı. Evet, Nick Cave ve David Bowie de başyapıtlar yaptılar, en az “Lemonade” kadar usta işiydi. Ama o albümler ölüm üzerineydi. “Lemonade” ise bugünün albümü, şu ana değiyor, geleceği şekillendirmek istiyor. “Lemonade” 2016’nın albümü. “Skeleton Tree” veya “Blackstar” ise üzerlerinde 2016’nın karanlığını taşımasına karşın bundan 10 yıl önce de yapılmış olabilirlerdi. “Lemonade”de feminen enerji var, sinik değil, öfkeli ama yapıcı, duygulu ama soğukkanlı, kişisel ama bireysel değil, kolektif. Dünyanın geleceğine dair fazla umutlu değilim, ama kalan umudumun çoğu kadınlarda: Onlardaki enerji harekete geçirmeye dönük, erkeklerinki durağan ve şikayete yönelikken. 

2016’da en sevdiğim albümler bunlardı ve bana bunları düşündürdü işte. 

1- Beyonce - Lemonade 

2- David Bowie - Blackstar 

3- Explosions In The Sky - The Wilderness 

4- Angel Olsen - My Woman 

5- Nick Cave - Skeleton Tree 

6- Bon Iver - 22, A Million 

7- Radiohead - A Moon Shaped Pool 

8- Conor Oberst - Ruminations 

9- Mitski - Puberty 2 

10- ANOHNI - HOPELESSNESS

11- The Prettiots - Funs Cool 

12- Frank Ocean - Blonde 

13- Olafur Arnalds - Island Songs 

14- Jenny Hval - Blood Bitch 

15- Rihanna - Anti 

16- Lost Under Heaven - Spiritual Songs For Lovers To Sing 

17- Michael Kiwanuka - Love & Hate 

18- Agnes Obel - Citizen Of Glass 

19- How To Dress Well - Care 

20- Car Seat Headrest - Teens Of Denial 

21- Blood Orange - Freetown Sound 

22- James Blake - The Colour In Anything 

23- Miranda Lambert - The Weight Of These Wings 

24- Cass McCombs - Mangy Love 

25- Kutiman - 6 AM

26- Bat For Lashes - The Bride 

27- Leonard Cohen - You Want It Darker 

28- Childish Gambino - “Awaken, My Love!” 

29- Chance The Rapper - Coloring Book 

30- Savages - Adore Life 

31- American Football - II 

32- Local Natives - Sunlit Youth 

33- Drake - Views 

34- Black Mountain - IV 

35- PJ Harvey - The Hope Six Demolition Project 

36- Porches - Pool 

37- YG - Still Brazy 

38- The Frightnrs - Nothing More To Say 

39- Solange - A Seat At The Table 

40- Jim James - Eternally Even 

41- Sturgill Simpson - A Sailor’s Guide To The Earth 

42- KAYTRANADA - 99.9%

43- Margo Price - Midwest Farmer’s Daughter 

44- Robert Ellis - Robert Ellis   

45- Anderson .Paak - Malibu 

46- case/lang/veirs - case/lang/veirs 

47- Kevin Morby - Singing Saw 

48- M Ward - More Rain 

49- Preoccupations - Preoccupations 

50- School Of Seven Bells - SVIIB 

Üçüncü çeyrek: 2016'nın en iyi albümleri

İlk çeyreğin en iyi albümleri için tıklayın 

İkinci çeyreğin en iyi albümleri için tıklayın 

Nick Cave - Skeleton Tree 

“Skeleton Tree,” ağır Nick Cave diskografisi içinde bile karanlık duracak bir albüm. Geçen yıl oğlunu kaybeden Nick Cave “One More Time With Feeling”de şöyle diyor: “Zaman elastik. Olaydan uzaklaşabiliyoruz ama sonra bir noktada seni tekrar ona çekiyor.” Bu albüm için de aynısını söyleyebiliriz. Ara verip dinledikçe geri dönmek zorunda hissettiğiniz ve sizi yeniden çarpan bir kayıt bu. Dahası müzikal olarak da arayışçı. “Jesus Alone,” “Girl In Amber” veya “I Need You” Cave külliyatının en iyi şarkıları arasına girer. Benim favorim ise Else Torp’un vokalleriyle kanatlandırdığı “Distant Sky.” Belki de karanlıkla yüzleşmeyi, acıyı kabullenmeyi başardığı için. Albümün içinde biraz umut değilse de ışık gösterdiği için. Buna hepimizin ihtiyacı var. 

Bon Iver - 22, A Million 

Bon Iver’in her adımında Justin Vernon’ın “Bu iş kontrolden çıkmaya başladı” dediğini hissediyorsunuz. “For Emma, Forever Ago”yu soğuk bir Milwaukee ormanında yaparken olayın Grammy’ye, Kanye West’e uzanacağını hiç düşünmüyordu belki de. Ama onu o zamanlar dinleyenler de bu kalbi kırık adamın müziğinin buralara geleceğini düşünmüyordu. “Bon Iver” olağanüstü güzel bir indie rock kaydıydı. “22, A Million” ise Vernon’ın tüm “bozma” çabalarına karşın içten içe bir folk albümü. İlk kıyaslar hep “Kid A” ve “The Age of Adz” üzerineydi; ama aslında bu albümün referansları “Homogenic” ve “Hounds of Love” olmalı. Radiohead yabancılaştırmak, Sufjan Stevens provoke etmek için müziklerini yıkmışlardı: Björk ve Kate Bush’un yaptıkları ses deneyleri ise hikayeye hizmet etmek içindi. “22, A Million”ı dinlerken yalnız, kafası karışık (belki dumanlı, belki de akşamdan kalma) bir adamın zihninde gezdiğimi hissediyorum. Yükselen, alçalan şarkılar, bozulan sesler, eklenen efektler, sanki bir hafızanın parçaları toplamaya çalışması gibi. Bitmek bilmeyen bir iç ses var burada. Gaspar Noé’nin filmlerini yaptığı gibi bir albüm yapmış Bon Iver. Kolay değil, ama kocaman bir kalbi var ve onu dinleyicisine sonuna kadar açmaktan korkmuyor. 

Angel Olsen - MY WOMAN 

Angel Olsen son yıllardaki favorilerimden ve Çekme Kaset’in benzer listelerinin demirbaşlarından birisi artık. “Half Way Home” karanlık ve içe dönük bir folk albümüydü. “Burn Your Fire For No Witness”ta kabuğunu kırmış, biraz lo-fi kokan, doğrudan bir indie rock sound’una geçmişti. Belki benim hatamdır, o albümü hala dinlediğimde bana John Congleton diye bağırıyor. Prodüksiyonunu da kendisinin üstlendiği “MY WOMAN”da tamamen işi üstlendiğini gösteriyor Angel Olsen. Sesinin yeni perdelerini keşfediyor, daha önce kullanmadığı synth’ler (“Intern”) veya uzun gitar soloları (“Sister”) ile günümüzün en dikkate değer genç (30 yaş altı) müzisyenlerinden biri olduğunu kanıtlıyor. 

Michael Kiwanuka - Love & Hate 

2012 yılında ilk albümü “Home Again”i yayınladığında olağanüstü vokaliyle parlamıştı Michael Kiwanuka. Sadece sesiyle bile Otis Redding’lerin, Marvin Gaye’lerin yanına yazılan Kiwanuka, ikinci kaydı “Love & Hate” ile  bu payeyi müzikal olarak da hak etmeye başladığını gösterdi. Bir yanı 1970’ler rock’ına, bir yanı soul’un altın çağına değen, şarkı yazımında da çok üst düzey bir albüm bu. 

How To Dress Well - Care

Frank Ocean - Blonde 

Bu iki albümü birlikte anmak ne kadar doğru bilmiyorum. Ama bu yılın iyi R&B (ya da alternatif R&B) kayıtlarından ikisi olarak bu sonbaharda ikisini de sıkça dinlediğimi söylemeliyim. Frank Ocean zaten bu yılın (hatta son birkaç yılın) en merakla beklenen isimlerinden birisiydi; beklentilere karşın müziğini yine sıkı, içe dönük tutma çabası etkileyici. Tom Krell’in projesi How To Dress Well ise türdeşlerine karşın hala üne kavuşamamamış olsa da, bence janrın en iyi şarkıyazarlarından birisi. Abartı gelecek belki, ama “Care”in yarısı daha ünlü bir ismin elinde hit olacak şarkılarla dolu. 

Leonard Cohen - You Want It Darker 

Biraz haddimi aşacağım: Leonard Cohen, 1960'lardaki başyapıtları dışında aslında çok iyi bir albüm sanatçısı değildir. Özellikle 1980'lerden itibaren yaptığı albümleri dönüp dönüp dinlemem. Belki bana kızacaksınız ama sizin de öyle yaptığınızı biliyorum, o albümlerden sevdiğiniz şarkıları dinliyorsunuz o kadar. "You Want It Darker," Cohen'in uzun zamandır yaptığı en iyi "albüm." İlk şarkıdan sözleriyle sizi üzüyor, ama "On The Level" veya "Traveling Light" gibi şarkılarda kan var, ruh var - nefes alıyor bunlar. Tanrı sana uzun ömür versin Cohen. 

2016 İstanbul Kış Konserleri Takvimi

Hepimiz için çok acayip, çok zor bir sene oldu, oluyor. 20 Temmuz'da, tüm bu çılgınlığın ortasında şöyle bir tweet atmıştım: En son gittiğiniz konser hangisi? İşte o konser uzunca bir süre gittiğiniz son konser olarak kalacak. Belki o zamanda müziği, konserleri dert ettiğim için kızan da olmuştur; ama hissettiklerim tam da böyleydi. Birbiri ardına ertelenen yaz konserleri de beni haklı çıkarmıştı. Ama bu ülkede her şeye rağmen bu işleri sürdürmeye çalışan insanlar var, sağolsunlar. Burayı normal bir ülkeymiş gibi yaşatmaya çalışan insanlar (sadece organizatörler değil, Zeytinli muhteşemliğini yaratan, buranın sıradan bir Ortadoğu ülkesi olmadığını ben dahil pek çok kişiye hatırlatan pırıl pırıl çocuklar başta olmak üzere). Çok büyük saygı duyuyorum bu çabaya; bu kış elimden geldiğince giderek ve insanları çekerek destek olmaya çalışacağım. Son birkaç yıldır gerçekten evden çıkmama değecek bir grup gelmedikçe evden çıkmaya uğraşmıyordum. Bu kış ekstra çabayı göstereceğim. Çünkü birkaç sene sonra bugünleri de arayacağız (benim karamsar olduğumu düşünebilirsiniz. Bu konuyu iki sene sonra mülteci botlarında bolca tartışırız). Siz de bu kış en azından birkaç saatliğine kaçmak ya da, tam tersine, yüzleşmek isterseniz adresiniz bu konserler olacak. En azından dediğim gibi, bu çabayı karşılıksız bırakmamak için. 

EYLÜL 

23 Eylül Cuma, Kraak & Smaak (Live), Justin Robertson, Babylon Bomonti 

24 Eylül Cumartesi, Battles, Salon İKSV 

24 Eylül Cumartesi, Parklarda Caz, Fenerbahçe Parkı 

24 Eylül Cumartesi, Selda Bağcan & Boom Pam, Babylon Bomonti 

25 Eylül Pazar, Battles, Salon İKSV 

28 Eylül Çarşamba, Fujiya & Miyagi, Babylon Bomonti

29 Eylül Perşembe, Athena (Akustik), Babylon Bomonti

29 Eylül Perşembe, Jehan Barbur, Salon İKSV 

30 Eylül Cuma, Mashrou Leila, Salon İKSV 

30 Eylül Cuma, Athena (Akustik), Babylon Bomonti 

30 Eylül Cuma, Mix Festival, Zorlu PSM

EKİM  

1 Ekim Cumartesi, Mix Festival, Zorlu PSM

1 Ekim Cumartesi, Rock Off: Duman, Ceyl'an Ertem, Pinhani, Adamlar, Volkswagen Arena 

1 Ekim Cumartesi, Kalben, Salon İKSV 

1 Ekim Cumartesi, Dense & Pika, garajistanbul

1 Ekim Cumartesi, İlhan Erşahin’s İstanbul Sessions, Babylon Bomonti 

5 Ekim Çarşamba, Ayhan Sicimoğlu & Latin All-Stars, Babylon Bomonti 

6 Ekim Perşembe, Cihan Mürtezaoğlu, Salon İKSV 

6 Ekim Perşembe, Yalın, Harbiye Açıkhava Sahnesi 

6 Ekim Perşembe, Lucy Rose, Babylon Bomonti 

7 Ekim Cuma, Gece & Pera, garajistanbul

7 Ekim Cuma, Kwabs, Babylon Bomonti 

7 Ekim Cuma, Jakuzi, Salon İKSV 

8 Ekim Cumartesi, Şebnem Ferah, Harbiye Açıkhava Sahnesi 

8 Ekim Cumartesi, Jaakko Eino Kalevi, Salon İKSV 

11 Ekim Salı, Ramazan Sesler, Babylon Bomonti 

12 Ekim Çarşamba, Michael Franti, Babylon Bomonti 

13 Ekim Perşembe, Erik Truffaz, Babylon Bomonti 

13 Ekim Perşembe, Selim Saraçoğlu, Salon İKSV 

14 Ekim Cuma, Tolga Akyıldız’la %100 Açık Sahne, garajistanbul

14 Ekim Cuma, Theo Croker, Poldoore, Babylon Bomonti 

14 Ekim Cuma, Teoman, Harbiye Açıkhava Sahnesi 

15 Ekim Cumartesi, Nouvelle Vague, DJ Chris Tofu, Babylon Bomonti

15 Ekim Cumartesi, Liima, Salon İKSV 

15 Ekim Cumartesi, MFÖ, Harbiye Açıkhava Sahnesi 

16 Ekim Pazar, Kenan Doğulu, Harbiye Açıkhava Sahnesi 

18 Ekim Salı, Ali Perret’s DU.DU, Babylon Bomonti 

19 Ekim Çarşamba, Tony Allen, Babylon Bomonti 

19 Ekim Çarşamba, Mercan Erzincan, Salon İKSV 

20 Ekim Perşembe, Sena Şener, Salon İKSV 

20 Ekim Perşembe, Jason Marsalis Vibes Quartet, Babylon Bomonti 

21 Ekim Cuma, Imany, Volkswagen Arena 

21 Ekim Cuma, Hayko Cepkin, garajistanbul

21 Ekim Cuma, 25 Years of Drum and Bass Parties, Zorlu PSM

21 Ekim Cuma, Ayhan Sicimoğlu & Latin All Stars, Zorlu PSM

21 Ekim Cuma, Saul Williams, ATFA, Babylon Bomonti

22 Ekim Cumartesi, Lena Chamamyan, Zorlu PSM

22 Ekim Cumartesi, Burhan Öçal & İstanbul Oriental Ensemble

22 Ekim Cumartesi, ANNA RF, Salon İKSV 

22 Ekim Cumartesi, Orkesta Mendoza, Jonny Rock (DJ Set), Salon İKSV 

25 Ekim Salı, Emel Mathlouthi, Babylon Bomonti 

25 Ekim Salı, Mabel Matiz, Babylon Bomonti 

26 Ekim Çarşamba, Gece Gezmesi, Kadıköy 

26 Ekim Çarşamba, Jay Jay Johanson, Babylon Bomonti 

26 Ekim Çarşamba, Azam Ali & Niyaz, Salon İKSV 

27 Ekim Perşembe, Kardeş Türküler, Babylon Bomonti 

27 Ekim Perşembe, Mammal Hands, Salon İKSV 

28 Ekim Cuma, Avishai Cohen, Salon İKSV 

28 Ekim Cuma, Parra For Cuva, Babylon Bomonti

29 Ekim Cumartesi, Avishai Cohen, Salon İKSV 

KASIM  

2 Kasım Çarşamba, Sevdaliza, Babylon Bomonti 

3 Kasım Perşembe, Mike Stern & Dave Weckl Band, Zorlu PSM

3 Kasım Perşembe, Kalben, Babylon Bomonti 

4 Kasım Cuma, Lubomyr Melnyk, Kadebostany, Fennesz, Zorlu PSM

4 Kasım Cuma, Nigel Kennedy Hendrix Projext, Volkswagen Arena 

4 Kasım Cuma, Feridun Düzağaç, garajistanbul

5 Kasım Cumartesi, Mark Eliyahu, Zorlu PSM

5 Kasım Cumartesi, Choir of Young Believers, Salon İKSV 

8 Kasım Salı, Cem Adrian, Zorlu PSM

9 Kasım Çarşamba, Karsu, Babylon Bomonti 

12 Kasım Cumartesi, Sophie Hunger, Babylon Bomonti 

15 Kasım Salı, Yeni Türkü, Zorlu PSM

16 Kasım Çarşamba, Kaan Tangöze, Zorlu PSM

16 Kasım Çarşamba, Kitaro, Zorlu PSM

17 Kasım Perşembe, Souad Massi, Babylon Bomonti 

18 Kasım Cuma, Audiofly, Zorlu PSM

18 Kasım Cuma, Ceyl’an Ertem, garajistanbul

19 Kasım Cumartesi, The Veils, Salon İKSV 

19 Kasım Cumartesi, Gaye Su Akyol, Babylon Bomonti 

22 Kasım Salı, Aynur, Babylon Bomonti 

23 Kasım Çarşamba, Rover, Babylon Bomonti 

24 Kasım Perşembe, Local Natives, Salon İKSV 

24 Kasım Perşembe, Redd, Babylon Bomonti 

25 Kasım Cuma, Actress (DJ Set), Zorlu PSM

25 Kasım Cuma, Dorian Concept, Salon İKSV 

25 Kasım Cuma, Brodinski, Babylon Bomonti 

26 Kasım Cumartesi, Kabus Kerim, Guts, Babylon Bomonti 

26 Kasım Cumartesi, Gevende, Salon İKSV 

29 Kasım Salı, Oh Land, Salon İKSV 

29 Kasım Salı, Jose Feliciano and His Band, Zorlu PSM

30 Kasım Çarşamba, Robert Glasper Experiment, Babylon Bomonti 

30 Kasım Çarşamba, Oh Land, Salon İKSV 

ARALIK 

1 Aralık Perşembe, Tellef Raabe, Salon İKSV 

2 Aralık Cuma, Hey! Douglas, Babylon Bomonti 

3 Aralık Cumartesi, The Shoes, Jean Tonique, Babylon Bomonti 

5 Aralık Pazartesi, Madeleine Peyroux, Zorlu PSM

6 Aralık Salı, Chinawoman, Babylon Bomonti 

7 Aralık Çarşamba, Chinawoman, Babylon Bomonti

7 Aralık Çarşamba, Plaistow, Salon İKSV 

8 Aralık Perşembe, Lara Fabian, Zorlu PSM

8 Aralık Perşembe, Neil Cowley Trio, Salon İKSV

8 Aralık Perşembe, AaRON, Babylon Bomonti 

9 Aralık Cuma, İlhan Erşahin’s Wonderland, Babylon Bomonti  

9 Aralık Cuma, Kerem Görsev Trio, Salon İKSV 

10 Aralık Cumartesi, Weval, Zorlu PSM

10 Aralık Cumartesi, Noir, Babylon Bomonti 

16 Aralık Cuma, Gaye Su Akyol & Bubituzak, Salon İKSV 

16 Aralık Cuma, Cola & Jimmu (Nicole Willis & Jimi Tenor), Zorlu PSM

17 Aralık Cumartesi, The Comet Is Coming, Salon İKSV 

İkinci çeyrek: 2016'nın en iyi albümleri

İlk çeyreğin en iyi albümleri için tıklayın.

Beyoncé – Lemonade

Mayıs ayındayazdıklarımın üzerine ekleyebileceğim çok fazla şey yok aslında. Beyoncé son yılların en güçlü pop albümüne, dahası popüler kültürde yılın en büyük olayına imza attı. Şu ana kadar yılın en iyi 15 şarkısını içeren bir liste yapsam, yarısını bu albümden şarkılarla doldururdum. “Lemonade,” “Blackstar”la birlikte 2016’nın en iyi kaydı. Hangisi daha iyi? Bunun yanıtından ben de emin değilim.

Explosions In The Sky – The Wilderness

Büyük bir post-rock hayranı sayılmam. Explosions In The Sky da saygıyla baksam da her albümünü dört gözle beklediğim bir grup olmamıştı bugüne dek. Ama “The Wilderness”te türün klişelerini bir kenara bırakıp bambaşka bir post-rock diline imza atmaları beni çok etkiledi. Son yıllarda indie müziğin tartışmasız en parlak prodüktörü olan John Congleton’ın çalışması da çarpıcı: Örneğin ‘Disintegration Anxiety’nin katartik öfkesinde şarkının kaydında tam ortada patlayan davulların etkisi azımsanamaz. İnişleri ve çıkışları, sükuneti ve patlamalarıyla harika bir albüm.

Radiohead – A Moon Shaped Pool

Dağılacaklar mı, “True Love Waits”i neden şimdi albüme koydular, şarkı sıralaması neden alfabetik, “Daydreaming”in sonunda Thom ne söylüyor gibi onlarca bilmeceyle dolu yeni bir Radiohead kaydı. Kronolojik değil, psikolojik olarak “OK Computer” ile “Kid A” arasına yakıştırdığımı da söylemeliyim. Peki, içinde bulunduğumuz zamanı “Kid A”in 2000’leri yaptığı kadar anlamlandırdığını söylemek mümkün mü? Zor. Zira artık dünya eskisinden daha karmaşık, sanatın bu karanlığa, kötülüğe ayak uydurması kolay değil. Dünyanın yanıyor ve içinde bulunduğumuz zamanlar Radiohead’in bir zamanlar öngördüğünden daha korkunç.

Black Mountain – IV

Vancouver’lı Black Mountain, 2000’lerin ilk yılının ortalarında 1970’lerin kütür kütür rock’ını yaşatan bir gruptu. Altı yıl aradan sonra yayınladıkları ilk albümlerinde stoner müziklerini yumuşatmışlar, ama derinleştirmeyi de becermişler. Gereksiz taramalar yok, melodiler yakalayıcı, Stephen McBean ile Amber Webber’ın vokal paylaşımları da muazzam. Kökü 40 yıl öncede ama ruhu tam burada bir rock albümü “IV.”

PJ Harvey – The Hope Six Demolition Project

Bir şekilde PJ Harvey’nin yeri ayrıdır bende (sanırım kendisini seven pek çok kişi için de böyledir bu). Gitara en çok yakışan seslerden birisi PJ Harvey’ninki. Onun sesini böyle tempolu, elektrikli şarkılarda duymayı da özlemişim. Bu albümde anlattığı öykülerle ilişki kurmakta zorlansam da kişisel olarak 2000 sonrası albümlerinden en fazla dinlediğim kaydı bu oldu. Kişisel bir şey olmalı.

Mitski – Puberty 2

İlk etapta kendisini Waxahatchee sonrası lo-fi indie temsilcilerinden birisi sanmanız mümkün, aynı hatayı ben de yaptım. Mitski, dördüncü albümünde bundan fazlasını vaadediyor. Depresyon ve umutsuzluk var müziğinde, ama çarpıcı tarafı, bunları çok doğrudan anlatabilmesi. “Your Best American Girl”de “ayrı dünyaların insanlarıyız” konusunu anlatırken seçtiği ifadeler nefis. “Happy”de ise karakterimizin partnerini bir daha görüp görmediğini bilmiyoruz, ama bir öğleden sonrayı mutlu geçirdiler, çay içtiler, kurabiye yediler, seviştiler: Bazen hayatta hissetmek için bunlar yeterli, sürmesi değil.

Drake – Views

“Çok tahmin edilebilirsin, senin gibi insanlardan nefret ediyorum.” Drake’in pasif agresif hip hop’ı, son yıllarda popüler müzikteki en ilgi çekici şeylerden birisi. Melodik olarak müthiş bir seri yakalamış durumda, ardı ardına hitler yazıyor, evet. Ama onun albümlerinde ortaya koyduğu persona, rap müzikte gördüğümüz kimseye benzemiyor. Bir an partinin kralını görüyoruz (“One Dance”), bir sonrakinde ise kendi başına “ben niye böyle oldum” diye kendine kızan bir adam. O kısım çok sürmüyor: “Senin yerinde olsam ben de kendimi sevmezdim” diyor. Drake kendini sevmeyi de, kendisiyle kavga etmeyi de Kanye’den daha artistik şekilde yapıyor.

Chance The Rapper – Coloring Book

Chance’in ligdeki en iyi çaylak olduğunu biliyorduk, “Coloring Book”ta oyununu bir sonraki seviyeye taşımayı başardı. Hip hop’ın en büyüklerini albümünde taşımayı başaran bir çocuk; Burak Yılmaz’ın Emre Mor için söylediği gibi “bizim gözbebeğimiz, bizim çiçeğimiz.” Gospel müzikten bolca faydalanan, kavgayı değil, sevgiyi, hayatı, ve evet, inancı yücelten bir kutlama albümü “Coloring Book.” Rap müzikte buna çok fazla rastlamıyorsunuz.

ANOHNI – HOPELESSNESS

Gezegendeki en etkileyici vokallerden birisine sahip ANOHNI, dolayısıyla sadece çıplak sesiyle bile albüm kaydetse yeterince çarpıcı olurdu – ki önceki kayıtlarında buna yaklaşmıştı. Ama “HOPELESSNESS”ta 1980’ler, daha spesifik olursak italo-disco sesleriyle başka bir ses örgüsü üzerinde söylüyor şarkılarını. Şiddet dolu zamanlarda yaşıyoruz, kan ve ölüme neredeyse alıştık. Ama “Drone Bomb Me” sadece grafik sözleriyle pek çok videodan daha çarpıcı. Bu, ANOHNI’nin başarısı.

James Blake – The Colour In Anything

James Blake’in müziğini değiştirmesi, evinizdeki kedinin büyümesi gibi. Günden güne fark etmediğiniz, ama başlangıç noktası ile kıyasladığınızda anladığınız bir fark gibi. Gittikçe daha kendine güvenli hale geliyor, ama müziği hala geniş boşluklarla dolu, hala agorafobik, hala ürkek ve yalnız. Günümüzün en dikkate değer, en olgun müzisyenlerinden birisi Blake. İlerleyişini takip etmek büyük keyif. 

Big Thief – Masterpiece 

Brooklyn’li Big Thief, bu senenin en iyi yeni gruplarından. Adrianne Lenker’ın kırılgan vokalleri grubun hayat damarı: Geri kalan üçlünün yaptığı, bu vokallerin yeterince can acıtıcı olması için gereken temiz folk rock sound’unu sağlamak. Şarkı olan “Masterpiece” bu yılın en güzel şarkılarından birisi, ama kaydın geri kalanında da sizi etkileyecek pek çok şarkı bulacaksınız. “Paul” veya “Parallels” gibi: Günümüzün Mazzy Star’ı bu çocuklar olacak. 

2016 Yaz Konserleri Takvimi

Bu takvimleri dört yıldır yapıyorum. Her yıl bir öncekinden daha da kısa bir liste oluyor (2013, 2014, 2015 takvimleri böyleydi). Ekonomik durum, Ramazan, bayramlar, güvenlik problemler vb derken konser yapmak da, konsere gitmek de yapmadan önce birkaç kez düşünülecek şeyler halini aldı. O yüzden bu sene İstanbul dışındaki bazı önemli konser ve festivalleri de ekledim. Buradan buyurun. 

MAYIS

27 Mayıs Cuma, Tindersticks, Zorlu PSM

28 Mayıs Cumartesi, Beirut, KüçükÇiftlik Park

28-29 Mayıs Cumartesi-Pazar, Chill-Out Festival, Life Park

HAZİRAN

3 Haziran Cuma, James Walsh, The Ritz-Carlton

4 Haziran Cumartesi, Babylon Soundgarden: Oscar & The Wolf, Milky Chance, Jamie Woon, Babylon Kilyos

5 Haziran Pazar, Dropout Festival: Die Antwoord, KüçükÇiftlik Park

6 Haziran Pazartesi, Simply Red, Expo 2016, Antalya

8 Haziran Çarşamba, PJ Harvey, Zorlu PSM

9 Haziran Perşembe, Maroon 5, Expo 2016, Antalya

11 Haziran Cumartesi, Sigur Ros, Zorlu PSM

23 Haziran Perşembe, Patti Smith, Zorlu PSM

27 Haziran Pazartesi, Damon Albarn & The Orchestra of Syrian Musicians, Cemil Topuzlu Açıkhava Sahnesi

28 Haziran Salı, Chic feat. Nile Rodgers, Unknown Mortal Orchestra, KüçükÇiftlik Park 

TEMMUZ

5 Temmuz Salı, Deep Purple, Expo 2016, Antalya

10 Temmuz Pazar, Rock Off 2016: Megadeth, Sabaton, Dragonforce, Parkorman

12 Temmuz Salı, Scorpions, KüçükÇiftlik Park

14 Temmuz Perşembe, Kamasi Washington, Ibeyi, Beykoz Kundura Fabrikası 

17 Temmuz Pazar, One Love Festival 15, Parkorman

18 Temmuz Pazartesi, Branford Marsalis Quartet, Zorlu PSM

19 Temmuz Salı, Antonio Sanchez, Zorlu PSM 

19 Temmuz Salı, Scofield Mehldau Guiliana, Zorlu PSM 

21 Temmuz Perşembe, Skunk Anansie, Zorlu PSM

22 Temmuz Cuma, Laura Mvula, Jacob Collier, Almanya Sefareti Tarabya Yazlık Rezidansı

23 Temmuz Cumartesi, Joss Stone, KüçükÇiftlik Park 

26 Temmuz Salı, Muse, KüçükÇiftlik Park

29 Temmuz Cuma, Damien Rice, Zorlu PSM

AĞUSTOS

8 Ağustos Pazartesi, Masstival: Sia, Selah Sue, Oh Land, KüçükÇiftlik Park

25-26 Ağustos Perşembe-Cuma, Zeytinli Rock Festivali

27-28 Ağustos Cumartesi-Pazar, Headbangers’ Weekend: Blind Guardian, Insomnium, Eluveitie, KüçükÇiftlik Park

Radiohead - A Moon Shaped Pool

Geçen hafta bugün, yeni Radiohead kaydı "A Moon Shaped Pool"u ilk defa dinlemiş, ilk ve erken fikirlerimi de bir canlı tweet seansıyla sunmuştum. Bir hafta sonrasında o tweet'leri, birazcık elden geçirip toparlayayım istedim, burada bulunsun dedim. İşbu yazı, odur.

• Mesai bitti; 48 saattir aralıksız dinlediğim Nur Yoldaş'a da ara verip Radiohead'e geçiyorum. Birazdan metrobüsten live-tweeting başlıyor.
• İlk izlenim: Şarkılar alfabetik dizilmiş? Telefonun azizliği sandım ama değil, ilginç.
• Radiohead tarihin en iyi açılış yapan gruplarındandır (Airbag, Packt Like Sardines in a Crushd Tin Box, 2+2=5, 15 Step ve tabii ki Everything In Its Right Place). Burn The Witch de cidden insanı tavşan deliğinden yuvarlıyor.Klibiyle politik bir manifesto halini alıyor şarkı, tam da içinden geçtiğimiz günlerin mülteci krizine dokunuyor sanki. Sözlerde ise aklımda bir soru var: Acaba "low flying panic attack" her günkü hayatımızı çok güzel özetlediği için mi, yoksa tek anladığımız dize o olduğu için mi çok etkiledi?
• Daydreaming çok acayip şarkı. Sanki huzurun eşiğinde bir şarkı ama ters köşelerle sinirleri oynatıyor. Jonny Greenwood'un işleri hep. Zaten ilk iki single, bu albümün Greenwood’un film müziklerinin izlerini taşıyacağının sinyallerini veriyordu. Ama şarkıda albümün gerisine dair bir başka veri var. Şarkının sonunda Thom Yorke’un ne dediği, internet tarafından kısa sürede çözülmüştü: “Hayatımın yarısı gitti.” Bu cümleyi, hayat arkadaşıyla 23 yıllık ilişkisi geçen yıl sonlanan Thom Yorke’tan duymak anlamlı. Albümün birçok noktasında acıyı duymamız boşuna olmasa gerek.
• Decks Dark belki Yorke'un kariyerinin en yalın vokallerine, en dolambaçsız vokal melodilerine sahip. No Surprises'ın pürüzlü b-side'ı gibi.
• Desert Island Disk'te sağ kulakta döngüsel bir Brit folk ezgisi, solda yükselip alçalan bir eko. Nihayet Colin Greenwood'u duymaya başladım. Bu iki şarkı arka arkaya, uzun zamandır dinlediğimiz en yalın, batılıların tabiriyle “stripped-down” Radiohead albümüyle karşı karşıya olduğumuzu haberliyor. Ama kaosu sevenler sabretsin çünkü…
• Oh, Colin kalmaya gelmiş. Ful Stop, The National Anthem ve Bodysnatchers'ın yanına geçti. Yeri ayakların altından kaydıran Radiohead'i özlemişim. Ancak bahsi geçen iki şarkıya göre bilinçli olarak daha az prodüksiyondan geçmiş, Peyote orta kat dağınıklığında bırakılmış.
• Albümün altıncı şarkısı Glass Eyes, ilk etapta adıyla İstanbullu indie elektronika projesi (ve Radiohead’i çok sevdiğini bildiğim) Glasxs’i sevindirmiş olmalı. Şarkı genel olarak, Daydreaming’de ifade ettiğim gibi dinlemeden önce albümden beklediğim yere düşüyor büyük ölçüde: Jonny Greenwood etkili, yaylı, sinematik.
• Identikit klostrofobik başlıyor, yarıdan sonraki vokaller vertigo yaratıyor, son düzlükte gitarlar insanın ağzını açık bırakıyor. Acayip iyi, albümün kafası geldi şimdi.
• Albüm boyunca prodüksiyon, daha doğrusu sade dokuların arasına titizlikle çalışılmış ses katmanları etkileyiciydi ama The Numbers'la başka boyuta geçildi. Onlarca acayip detay var.
• Present Tense'te Latin ritmlerinin üzerinde Thom'un 20 yıldır söylemediği müzikal cümleler var. Çok dokunaklı şarkı çaktırmadan.
• Tinker Tailor Soldier Sailor Rich Man Poor Man Beggar Man Thief kolay özetlenecek şarkı değil. Beni yere yıktı. Grubun her bir üyesinin tek tek apayrı ustalık gösterisi. Olağanüstü.
• Her Radiohead hayranının, en azından 2001’in I Might Be Wrong’dan bildiği True Love Waits'i görmek sürpriz oldu. Düzenleme çok farklı tabii: atonalle flört eden piyano özellikle.Zira bildik versiyon akustik gitarlıdır, bazı hallerde finalde Let Down gibi synth’ler de devreye girer. Onda hüzün ama umut vardı. Burada ise sükunet var, olgunluk, tuhaf bir kabulleniş var sanki. Bu şarkıyı ilk dinlediğimde 18 yaşındaydım ve gördüğüm en büyük Radiohead fanıyla bi çeşit long-distance relationship yaşıyordum. İki True Love Waits arasındaki fark adeta 2001 Kadıköy'deki ben ile 2016'daki ben arasındaki gibi. Ağır final oldu.

Sonuç: Ses örgüsü olarak A Moon Shaped Pool, belki de Radiohead’in en sade albümü. Büyük ölçüde bas ve ritim ağırlıklı The King Of Limbs’in doğal devamı olmadığı ortada. Bahsettiğim gibi Thom Yorke’un yaşadıklarından olacak, çok daha yalnız, kimsesiz bir psikolojiye sahip. İlla mutsuz ve depresif değil, ama tek başına ve içe dönük işte. Belki de bu yüzden, aslında müzikal olarak değil ama ruh haliyle OK Computer ve Kid A arasına yakıştırdım en çok. OK Computer’da gönül işlerinden değil belki ama, albümün beklediklerinden öte bir ilgiyle karşılanması, bir anda grubun “yeni Pink Floyd,” “rock’ın kurtarıcıları” ilan edilmesinin şoku ve sonucunda kabuğa çekilme söz konusuydu. Bunu Meeting People Is Easy DVD’sinde de açık açık görürsünüz zaten. İşte A Moon Shaped Pool öyle kabuğuna çekilmiş bir albüm. 1999’da çıksaydı şaşırmazdım. İlk bir hafta sonunda hislerim böyle. Peki internetin iddia ettiği gibi bu Radiohead'in son albümü mü? Bence değil. Umarım da öyle değildir zira zamanımızda insanı duygusal ve düşünsel olarak bu kadar zorlayan, meşgul eden çok fazla grup yok. 25 yıl sonra hala bu kadar formda olan gruplar konusunda da çok zengin sayılmayız. 

Limits Off: Elektronik Müzik Kültürü İçin Yeni Bir Platform

Hemen aşağıda minik bir belgesel görmektesiniz: Cem Kaya’nın elinden çıkan iki dakikalık video, Türkiye’nin elektronik müzik sahnesinin neden Avrupa’daki benzerlerinden ve Türkiye’deki diğer müzik türlerinden farklı olduğunun çok kısa, tempolu ve eğlenceli bir belgesi. Sadece 120 saniye içinde İstanbul’un gece hayatındaki hareketliliği Kaan Düzarat, Mutlu San, Maxi Storrs gibi önemli DJ’ler ve müzikseverlerin katılımıyla anlatıyor. Storrs’un deyimiyle “insanların cana yakınlığıyla,” Düzarat’ın tabiriyle yurtdışından gelen DJ’lerin getirdiği ve dışarıya gidip çalan müzisyenlerimizin kattığı “kültür alışverişi” sayesinde canlılığını koruyor İstanbul elektronik müzik sahnesi.

Storrs’un dediği gibi: “Camia büyüdükçe, dijital bir platform üzerinden müzik ve etkinlikler hakkında bilgilere erişim talebi de artıyor.” Bugüne kadar bu hareketliliğe dijital ortamda ayak uyduran bir platform var mıydı derseniz, orası biraz tartışılır. Limits Off, buradaki boşluğu dolduracak bir platform vaadediyor. 

“A platform for electronic music culture” olarak tanımlanan Limits Off, elektronik müzik kültürüne dair haberler veren, röportajlar sunan, şehirde nerede hangi DJ nerede çalıyor diye karşınıza çıkartan bir platform. Dahası, önemli DJ ve prodüktörlerden özel mix’ler ve video serileri ile zenginleşecek; sosyal medya ile paslaşarak bu kültürün her an karşılıklı etkileşim yaşayacak; “We Are Where You Are” sloganındaki vaadini yerine getirmiş olacak. 

Limits Off, kullanıcılarını bir websitesine çağırmak yerine, gençlerin hayatı takip ettiği yerlerde, yani sosyal medyada nefes almayı seçen bir platform, "We are where you are" sloganının da işaret ettiği üzere. @limitsofftr hesabını Facebook, Twitter, Instagram, Youtube, Pinterest, Soundcloud, Periscope, Tumblr, Snapchat ve Line’da takip edebilirsiniz, #limitsofftr hashtag’iyle de üretime, paylaşıma katılabilirsiniz. 

Beyoncé: Lemonade - Bir pop başyapıtı

Maya Angelou, 1970 yılında Nina Simone’la yaptığı mülakatta efsanevi sanatçıyı şöyle anlatmıştı: “Nina Simone sahnede gölgede durup, tüm ışığı alıp o aydınlığı seyircisine gösterişli ve çarpıcı ışınlar olarak döndürebiliyor. Bazen de, hiç isteksiz görünmediği halde seyircisini reddediyor: Onların fiziksel olarak orada bulundukları gerçeğini, onların sadakatini, bağlılığını reddediyor. Bu bilmecenin sebebi ne?” Simone’un cevabı net oluyor: “Amerika!”

Nina Simone’un politik görüşleri yüzünden ülkeyi terk etmek zorunda kalmasının üzerinden yaklaşık 40 yıl geçti. Ama Beyoncé “Lemonade”de hala Malcolm X’in şu sözlerine başvurabiliyor: “Amerika’da en az saygı gören kişi, siyah kadındır. Amerika’da en korunmasız kişi siyah kadındır. Amerika’da en ihmal edilen kişi siyah kadındır.”

X’in sözleri hala geçerli, ama “Lemonade,” bir sanatçının Amerika’ya “Orada dur bakalım!” deyişi adeta. Beyoncé’nin “görsel albümü” geçen hafta yayınlandı, hemen ardından en saygıdeğer yayın organları bu yapıtı didiklemeye, üzerine ciddi makaleler yazmaya başladı. Beyoncé tartışmayı değiştirmeyi, gündeme yön vermeyi başardı.

“Lemonade” birkaç düzeyde işleyen bir albüm: Müzikal, görsel ve ideolojik olarak. Her birini diğerinden ayırmak ne kadar doğru tartışılır, ama ben tek tek ilerleyeceğim. Sadece müzikal olarak ele alındığında bile son yılların en dikkat çekici pop müzik kaydı bu. Daha ilk şarkıdan (“Pray You Catch Me”) görkemli orkestrasyon ve bıraktığı geniş boşluklarla bunun geleneksel bir pop albümü olmadığını anlıyorsunuz. Sözlere gelince “Nefesinden bile anlaşılıyor yalancılığın” dizeleriyle açılan albüm, baştan sona bir aşkın geçirdiği sarsıntıyı, bir evliliğin ihanet testine tabi tutulmasını anlatıyor. İlk şarkıdaki acı "Hold Up"ta kendini inkara bırakıyor: “Dur bakalım, onlar seni benim gibi sevemezler.” Yeah Yeah Yeahs’ten ödünç sözler ve Vampire Weekend’den emanet tropik ritimleriyle farklı bir ruha ilerliyor albüm. O kadarla kalmayacak. “Sorry”de trap, “Daddy Lessons”da country, muhtemelen 2016’nın görüp görebileceği en iyi şarkı olan “Freedom”da da psychedelic rock klavyeleri duyacaksınız. “Don’t Hurt Yourself”i de yabana atmayın. Jack White katkılı garage funk’ının üzerinde Tina Turner vokalleriyle “Her şeyin farkındayım” diyor Beyoncé ve direksiyonu eline alıyor: “Sen kendini kim sanıyorsun be! Bana yalan söylediğinde aslında kendine yalan söylüyorsun.”

Gerçekten Jay Z, Beyoncé’yi aldattı mı? Amerika’nın ve pop kültürün rüya çifti bunları mı yaşıyor? Beyoncé gerçekten “O yüzüğü taktığıma pişmanım” dedi mi, “Bu sana son uyarım, bir kez daha yaparsan karını kaybedeceksin” derken anlattığı kendi hayatı mı? “Lemonade”e kulak verirsek evet, olanlar olmuş. Ama ortaya çıkan işe baktığımızda Beyoncé’nin yaptığı, günlüğünü hayranlarıyla paylaşmaktan çok, Amerika’nın “first couple”ı hakkındaki beklentiler ve algılarla oynamak. Bir adım ileri gidersek, aldatılan kadın anlatısını sonuna kadar götürmek: Burada kırılmış, aldatılmış görülmekten korkmayan, erkeğini de pislik herifin teki olarak göstermekten çekinmeyen, gerçeklerle yüzleşen cesur bir kadın var. Acısını da, öfkesini de, kabullenişini de sonuna kadar, hakkıyla yaşayan bir kadın. Bu bile dünyanın her köşesindeki kadınlara fazlasıyla önemli bir mesaj veriyor. Beyoncé “bile” sadakatsizlikle böyle baş ediyorsa, siz de baş edebilirsiniz. Geçen ay Elle’e verdiği röportajda söyledikleri de bu noktada perspektife oturuyor: “Umarım insanları iyileştiren bir sanat yapabilirim. İnsanların mücadelelerinden gurur duymalarını sağlayan sanat. Herkes acıyı tecrübe eder, ama bazen dönüştürmek için biraz da rahatsız hissetmelisin.”

Zaten “Lemonade”i “izlediğinizde,” bu hikayenin kişiselliği geri plana düşüyor, önemsizleşiyor. İzlediğiniz, Beyoncé-Jay Z çifti ötesinde bir evrenselliğe sahip. Beyoncé değil, herhangi bir kadının öyküsü bu. Evet, özellikle siyah bir kadın, ama yine de herhangi bir kadın, her kadın. Kübler-Ross’un yas evrelerini model alan (ve üzerine birkaç ekleme yapan) bir yapı var burada: İnkar eden, acı çeken, kabullenmeye çalışan, tepki gösteren, affetmeye çabalayan bir kadın. Duygusal boyutunun gücü görselliğin etkisinden de geliyor elbette: Beyoncé’nin de aralarında olduğu farklı yönetmenler tarafından çekilmiş ama bir şekilde ortak bir görsel dil yakalanmış. Şarkılar arası geçişlerde Warsan Shire’ın şiirleriyle etki artırılmış. Toplamda video klip estetiğinin ötesinde, müthiş etkileyici bir imgelem var burada. Yaklaşık bir saatlik bir arthouse filmi deseniz, festivallerde bile gösterilir (HBO’nun Emmy ödülleri için aday göstereceği de söyleniyor zaten). 

Beyoncé’nin klipteki halleri, geleneksel Afrikalı ve Afrikalı Amerikalı kostümleri, yanında yöresinde güçlü siyah kadınların da yer alması, bunu kişisel bir öykü olmaktan da çıkarıyor. Sokakta beyzbol sopasıyla sağı solu dağıtan bir siyah kadını izlemek, “Beyoncé delirmiş” halinin ötesinde, o güçlü kadın imajını kazıyor kafanıza. Beyoncé tahtında otururken önünde Serena Williams’ın seksi bir şekilde dans edişi ya da daha önceden bildiğimiz “Formation”da kadınların “pozisyon alışı” burada bambaşka anlamlara geliyor. Burada kadınlar birbirlerinin kademesine giriyor, birbirlerini ayakta tutuyor. Çünkü erkeklere, babalara, eşlere, hatta bir ülkeye güvenerek gelinen nokta ortada; artık kız kardeşlik zamanı.

Senin adını unutturdu mu? Kendisinin tanrı olduğuna seni inandırdı mı? Her gün sana diz çöktürdü mü? 
Kocandan mı bahsediyorum, babandan mı?

Nina Simone, 1970’lerde siyahların özgürlük mücadelesine giderek daha angaje oldu. Kara Panterler’e hep yakın durdu, siyahların ayrı devlet kurana kadar özgürleşemeyeceğini iddia etti ve gerekirse şiddet kullanmak gerektiğini de savundu. Bu çizgisinden taviz vermedi ve sistem onu dışarı attı. Hayatının geri kalanını Avrupa’da geçirmek zorunda kaldı. 

“Formation” klibi sonrasında bazı gruplar, Beyoncé’nin “polis düşmanlığı” yaptığını iddia etti ve konserlerini boykot etmeye çağırdı. Beyoncé bunun üzerine “Boycott Beyoncé” tişörtlerini kendi turnesinde satmaya başlayacak kadar gücünün farkında. Güvenli pop/R&B sound’unu tamamen bir kenara bırakmaktan, geleneksel albüm formatını sarsmaktan ve müziğini “görsel albüm” adı altında bir arthouse filmi ile sunmaktan, keskin feminist ve polis şiddeti karşıtı mesajlar vermekten çekinmiyor. Zaten günümüzün en büyük pop yıldızıydı ve bir süre öyle kalacaktı; ama o bununla kalmayı reddetti. “Lemonade” sadece işitsel tarafıyla bile son yılların en iyi pop albümü. Ancak her boyutuyla, 21. yüzyıl pop müziğindeki en ilgi çekici proje.